تفسیر نقاشی کودکان، رمزگشایی نقاشی کودک

یاد بگیرید که چگونه نقاشی های کودکان را رمزگشایی کنید و کودک خود و شخصیت درونی او را بهتر بشناسید. تفسیر کودکان می‌توانند چیزهای زیادی در مورد ترس‌ها، شادی‌ها، رویاها، امیدها و کابوس‌های آنها به شما بگویند، اما همچنین دیدگاه ارزشمندی از شخصیت آنها به شما می‌دهند. کودکان از لحظه ای که به اندازه کافی بزرگ می شوند تا مداد رنگی یا مداد را در دست بگیرند و روی کاغذ بیاورند، فرآیند نقاشی خود را آغاز می کنند. برای کوچولوها، طراحی یک فعالیت طبیعی، معمولاً با لذت بسیار است. آنها برای بیان احساسات نقاشی می کشند، زیرا نمی دانند چگونه احساسات مختلف را از طریق کلمات بیان کنند. آنها ترس ها، شادی ها، رویاها، امیدها و کابوس های خود را از طریق نقاشی بیان می کنند، و همچنین در مورد روابط خود با دنیا و چیزهای دیگر به شما سرنخ می دهند. نقاشی راهی برای برقراری ارتباط است و آثار هنری کودکان نمایانگر شخصیت آنهاست. تفسیر نقاشی کودکان می تواند اطلاعات دقیقی در مورد هنرمندان جوان به ما بدهد.

مراحل نقاشی کودکان

1. خط خطی
2. پیش طرحواره
3. شماتیک

خط خطی (2-4 سال)
در این مرحله هیچ واقع گرایی در تصاویر دیده نمی شود و بیشتر فقط علامت هایی در یک صفحه هستند. ممکن است به نظر برسد که چیزی در آنجا وجود ندارد، اما گاهی کودکان چیزی به نام «واقع گرایی تصادفی» خلق می کنند. این بدان معناست که وقتی خط خطی ها تمام می شود، ممکن است بتوانید اشکال خاصی را ببینید، شبیه به یک ماشین یا یک خانه.

پیش طرحواره (4-7 سال)
در این مرحله کودکان سعی می کنند چیزهایی را خلق کنند که با چشمان خود می بینند. آنها ممکن است ساده ترین چیزها را بکشند، مانند چهره ها، مجسمه های چوبی، ماشین ها، کامیون ها، درختان و خانه ها. معمولاً هیچ جزئیات واقعی در این نقاشی ها وجود ندارد. در پایان مرحله، آنها شروع به اضافه کردن چیزهایی می‌کنند که ایده‌هایشان را متمایز می‌کند، مانند گل‌های جلوی خانه یا لباس‌های روی مجسمه‌های چوب.

شماتیک (7+ سال)
در این مرحله شواهدی از طرحواره وجود دارد. برای مثال، نقاشی اقیانوس ممکن است شامل مرغان دریایی، ستاره‌های دریایی، توپ ساحلی، افرادی که لباس شنا می‌پوشند و غیره باشد. ممکن است کلمات و نمادهایی برای ارائه پیام‌های بیشتر برای توضیح نقاشی اضافه شوند. نقاشی های انسان جزئیات بیشتری از جمله کک و مک خواهد داشت. عمق و واقع گرایی بیشتر است و استفاده از دیدگاه های جدید امکان پذیر است.

تفاوت نقاشی دختران و پسران

جای تعجب نیست که تفاوت هایی بین نحوه و آنچه دختران و پسران نقاشی می کنند وجود دارد. دختران معمولاً اشکال گرد از جمله گل، قلب ترسیم می‌کنند، در حالی که زاویه، جعبه و خطوط صاف‌تر از ویژگی‌های پسران است، همراه با ماشین، اتوبوس و غیره. علاوه بر این، برخی از محققان گزارش کرده‌اند که دختران تمایل دارند از رنگ‌های بیشتری در هر نقاشی نسبت به پسران استفاده کنند و رنگ‌های گرم‌تر (مثلا صورتی) را ترجیح می‌دهند و پسرها به رنگ‌های سردتر (یعنی آبی) ترجیح می‌دهند.

معنای رنگ ها در تفسیر نقاشی کودکان

رنگ مشکی و بنفش نشان دهنده تسلط است و می تواند مورد علاقه کودکی باشد که نسبتاً خواستار است.

آبی در میان کودکانی که طبیعتی دلسوز دارند و از همراهی لذت می برند محبوب است.

قرمز رنگ هیجان است، ممکن است به ویژه توسط کودکان استفاده شود تا چیزی را از دست ندهند و یکی از محبوب ترین رنگ ها برای استفاده کودکان است.

صورتی نیاز به عشق و قدردانی را نشان می دهد و مورد علاقه دختران است.

سبز رنگ کسانی است که دوست دارند متفاوت باشند، فضا را دوست دارند و هنرمند و باهوش هستند.

زرد همچنین نشان دهنده هوش و طبیعت آفتابی است.

موقعیت نقاشی روی صفحه

وقتی صحبت از موقعیت یابی در صفحه می شود، ظاهراً سمت چپ صفحه به طور سنتی با گذشته و با پرورش همراه است. با مادران نیز مرتبط است.

سمت راست به علاقه به آینده و نیاز به برقراری ارتباط مربوط می شود. این طرف با پدرها همراه است.

کودکی که نقاشی با اندازه خوب را به طور برجسته روی صفحه قرار می دهد، به خوبی متعادل و امن در نظر گرفته می شود، در حالی که در مقابل، اشکال کوچکی که در لبه پایین یا نزدیک کاغذ یا در گوشه ای کشیده شده اند، بیانگر احساس بی کفایتی یا نا امنی هستند.

نقاشی کودکان چه احساساتی را آشکار می کند؟

بسیاری از احساسات را می‌توان از نقاشی‌های فرزندان متوجه شد، اما تا زمانی که فرزندتان وقت نداشته باشد که آن‌ها را برای شما توضیح دهد، خیلی از چیزهایی که ممکن است معنی آن‌ها را داشته باشند، غافل نشوید.

نقاشی های دقیق ممکن است کودکی را نشان دهد که نیاز به تلاش بسیار دارد.

ضربات و خطوط پررنگ، به خصوص اگر نزدیک به هم باشند، می تواند نشانه استرس، احساسات قوی، عزم راسخ یا عصبانیت باشد، در حالی که علائم ملایم تر نشان دهنده طبیعت ملایم تر است.

کیفیت خط نیز می‌تواند قابل توجه باشد. «شکلی که با خطوط روشن، متزلزل و شکسته کشیده شده است، کودک مردد و ناایمنی را نشان می‌دهد که به نظر می‌رسد در حالی که پیش می‌رود فکر می‌کند. در مقابل، خط جسورانه، مستمر و آزادانه ترسیم شده بیانگر اعتماد به نفس و احساس امنیت است.
هنگام ترسیم شکل ها، اندازه و اندازه نسبی شکل های ترسیم شده با اهمیت در نظر گرفته می شود، به طوری که شکل های مهم یا غالب بزرگتر ترسیم می شوند.

کودک تکانشی: هیکل های بزرگ، بدون گردن و عدم تقارن اندام ها
کودک مضطرب: ابرها، باران، پرندگان در حال پرواز، بدون چشم به چهره ها
کودک خجالتی: هیکل های کوتاه، بدون بینی یا دهان، هیکل های ریز و دست ها نزدیک به بدن
کودک عصبانی: دست ها و دندان های درشت، بازوهای دراز، چشم های ضربدری
کودک ناایمن: هیولاهای هیولایی، سرهای ریز، بدون دست و اریب

تجارب هنری به کودکان کمک می‌کند تا استقلال خود را در محدوده‌های محدودی توسعه دهند و به آن‌ها این فرصت را می‌دهند تا ایده‌های خود را بر روی کاغذ یا در قالب‌های دیگر بازنمایی کنند. مهمتر از همه، بیان خلاقانه به کودکان اجازه می دهد تا از جادوی تخیلات خود بهره ببرند، چیزی که کودک بودن به معنای واقعی کلمه است.

ارتباط تفسیر نقاشی های کودکان با فرهنگ خانوادگی کودک

در مطالعات مختلف  انجام شده در فرهنگ های مختلف، محققان دریافته اند که نقاشی های خانوادگی واقعاً می تواند چیزی را به ما بگوید. این تصاویر تمایل دارند با درک کودکان از زندگی خانوادگی مرتبط باشند. اما قبل از اینکه نگران چیزهای عجیب و غریب در آثار هنری کودکانمان باشیم، باید به خاطر داشته باشیم:

نقاشی ها دلیلی بر اشتباه بودن چیزی نیستند. آنها می توانند نکات یا سرنخ هایی باشند که ممکن است چیزی اشتباه باشد. از این گذشته، بچه ها در مهارت های نقاشی خود به طور قابل توجهی متفاوت هستند.
در جوامع غربی، روانشناسان از کودکان 6 ساله انتظار دارند که چهره انسان را با چشم و دهان به تصویر بکشند. اگر زندگی خانوادگی امن و شاد باشد، انتظار دارند اعضای خانواده را در حال لبخند زدن ببینند و والدین در کنار فرزندانشان ایستاده باشند.

بنابراین وقتی کسی سعی می‌کند معنای نقاشی خانوادگی را تحلیل کند، باید مهارت‌های رشدی، هنجارهای فرهنگی و شیوه‌های تربیت کودک را در نظر بگیرد.

جزئیات در نقاشی کودکان

هر چه کودک جزئیات بیشتری را در نقاشی اش بکار ببرد، دیدگاه فردگرایی بیشتری خواهد داشت. برای مثال برادرش را با عینک و خواهرش را در حالیکه پیراهن بلندی پوشیده نقاشی می کند و این اساس دیدگاهش را تشکیل می دهد. موقعیت اعضای خانواده تصویر نیز نشانگر نزدیکی با آنهاست. اگر خانواده با هم و خوشحال باشند، در کنار کشیده می شوند.

استفاده بیش از حد از یک رنگ در نقاشی کودکان

ممکن است از دیدن رنگ سیاه در تمامی نقاشی های فرزند 5 ساله تان احساس نگرانی کنید. استفاده زیاد یا تمایل به یک رنگ خاص اطلاعات زیادی در مورد حالت مسلط روانی او می دهد. رنگ آبی نشانگر افسردگی، قرمز عصبانیت است اما همیشه چنین نیست.
بعضی بچه ها یک رنگ را ترجیح میدهند و از آن برای جایگزین کردن رنگ های طبیعی دیگر استفاده می کنند. نگرانی در صورتی مجاز است که شما متوجه نقاشی های تک رنگ شوید به ویژه در سایه های خاکستری. این موضوع مربوط به کوررنگی، اختلالات عصبی یا سایر مشکلات روان شناسی است.

ناقص بودن نقاشی کودک

اگر کودک نقاشی خود را ناکامل رها می کند یا خطوط کمرنگ می کشد، شاید نیاز به تشویق بیشتر دارد. وجود خطوط ناقص و نیمه کاره نشان دهنده ناامنی و تردید در کودک هستند. اصلاح بیش از حد نقاشی و پاک کردن چند باره طرح ها نشان دهنده اضطراب است. از سوی دیگر، وجود تزئینات زیاد از حد نشان دهنده نیاز کودک به توجه است.

چند نکته مهم در نقاشی کودکان

 خورشید خندان: اگر فرزند شما همیشه یک خورشید زرد و خندان می‌کشد؛ کودکی شاد و راضی است.

 نزدیک یا دور کشیدن افراد خانواده: اگر فرزند شما در کشیدن نقاشی خانواده، افراد را به خودش و هم‌دیگر نزدیک می‌کشد، یعنی بین افراد خانواده صمیمیت کافی وجود دارد. ولی اگر یک یا چند فرد را دورتر می‌کشد، این کار به معنای احساس طردشدگی کودک نسبت به این افراد است.

 کشیدن جزئیات زیاد در نقاشی: اگر فرزند شما یک نقاشی را با جزئیات کامل می‌کشد (مثلا برای دوست عینکی‌اش عینک می‌کشد یا خانه را با دودکش و لانه پرنده روی دودکش می‌کشد) ؛ یعنی دارای مهارت‌های شناختی قوی است.

 کشیدن سوراخ روی زمین: کودکانی که روی زمین سوراخ می‌کشند، معمولا به تازگی فردی را از دست داده‌اند یا احساس خلائی در زندگی خود دارند. این خلا ممکن است با مرگ یکی‌از عزیزان رخ داده باشد.

 کشیدن یک نفر در نقاشی: اگر کودک شما فقط یک نفر را در تمام نقاشی‌های خود می‌کشد؛ به این معناست که او احساس تنهایی می‌کند.

 مدام کشیدن ابر و باران: اگر فرزند شما دائما ابر یا باران می‌کشد، یعنی دچار ترس یا اضطراب است.

 کشیدن پیاده‌رو: کشیدن پیاده رو برای خانه نشان دهنده این است که کودک یک فرد اجتماعی است.

کشیدن پنجره زیاد برای خانه‌ها: اگر فرزند شما برای خانه‌هایی که می‌کشد؛ خیلی پنجره می‌گذارد، یعنی به سرک کشیدن در زندگی دیگران علاقه دارد.

تحلیل آدمک در نقاشی کودکان

احتمالا فرزند شما هم معمولا در نقاشی‌های خود آدمک‌های دارای صفات یکسانی می‌کشد. اگر اینطور است با تطبیق این نقاشی‌ها با موارد زیر می‌توانید به اطلاعات جالبی درباره فرزند خود دست پیدا کنید:

 

 تحلیل گوش آدمک: نکشیدن گوش برای آد‌م‌ها نشان دهنده این است که کودک از سمت والدین زیاد نصیحت می‌شود و علاقه‌ای به شنیدن حرف‌های همیشگی افراد ندارد.

روانشناسی دهان آدمک در نقاشی کودکان: اگر آدمک‌هایی که کودک می‌کشد، دارای دهان بزرگی هستند، یعنی کودک به زیاد صحبت کردن علاقه دارد و اگر دهان ندارند؛ یعنی چیزی وجود دارد که کودک از دیگران پنهان می‌کند.

تحلیل دست آدمک: دست بزرگ نشان‌گر برون گرایی و دست کوچک نشان‌گر درون گرایی کودک بوده و در صورت عدم وجود دست، کودک دارای عزت نفس کم و اضطراب اجتماعی است.

 تحلیل پاهای آدمک در نقاشی کودکان: نشان‌گر بلوغ و ارتباط کودک با افراد بزرگسال است. اگر پا در نقاشی کودک وجود نداشته‌ باشد؛ یعنی هنوز خود را به مادر وابسته می‌داند و اگر کوچک باشند خود را کم توان می‌بیند.

نقاشی های ترسناک کودکان

بعضی اوقات کودکان ممکن است چیزهای ترسناکی را ترسیم کنند: سلاح، آتش، افراد عصبانی، جنگ و غیره. در حالی که کشیدن نقاشی عجیب و غریب خوب است، اما اگر این یک روند متداول در نقاشی کودکان شما باشد، ممکن است بخواهید با یک روانشناس کودک مشورت کنید. مراقب کودک در منزل در این زمینه به شما کمک می‌کند. برخی از مواردی که مشاوره با روانشناس ممکن است ضروری باشد عبارتند از:

• کودک مرتباً تصاویر خشن را ترسیم می‌کند
• کودک شخص یا شیئی را به طور قابل توجهی بزرگ‌تر از خودش رد نقاشی ترسیم می‌کند
• کودک قسمت‌های بدن جدا شده‌ای را برای چهره‌های انسانی ترسیم می‌کند
• او از رنگ‌های تیره و تصاویر ناخوشایند بسیار استفاده می‌کند

مهم است که به طور کلی به تصویر کودک نگاه کنیم. هرگز به تفسیر خود در مورد نقاشی‌های فرزند خود اعتماد نکنید. آنها می‌توانند چیزهای کاملاً مضحک و دیوانه وار و خنده دار بکشند! به یاد داشته باشید که از فرزندتان سؤال کنید که چه چیزی ترسیم کرده است. پشت هر شکلی معنی خاصی وجود دارد.

چه زمانی باید با یک روانشناس کودک مشورت کنم؟

به گفته هنر درمان و متخصص بین المللی میشال ویمر در مورد تجزیه و تحلیل نقاشی‌های کودک “والدین، مربیان و متخصصان سلامت روان به دنبال این نیستند که نقاشی‌های کودکان را تنها با هدف شناسایی ترس و ناراحتی مورد تجزیه و تحلیل قرار دهند و یا تغییر رفتارهای قابل توجهی را ایجاد کنند. نقاشی‌ها ابزاری اضافی و به راحتی در دسترس برای درک رفتار روزانه کودک هستند.” در حقیقت، توسط چندین مطالعه و محقق مشخص شده است که کودکانی که بیشتر نقاشی می‌کنند در واقع خلاق‌تر و باهوش‌تر هستند.”