مرکز درمان بیش فعالی در تهران، متخصص ADHD کودکان

اختلال کم توجهی – بیش فعالی چیست؟ Attention deficit hyperactivity disorder که به صورت مخفف به آن ADHD گفته می شود یک اختلال رفتاری رشدی است که در آن فرد دقت و تمرکز لازم بر روی یک موضوع را نداشته و به همین سبب یادگیری فرد دچار کندی و اختلال می شود. فرد بیش فعال معمولا از فعالیت های بدنی غیر معمول و بسیار زیاد برخوردار است که با فقدان توجه، رفتارهای تکانشی و یا ترکیبی از این موارد همراه می شود. اگر بیش فعالی در شخص تشخیص داده شود باید حتما تحت نظر یک متخصص در مرکز درمان بیش فعالی به معالجه و درمان بپردازد. خیلی از افراد مبتلا به بیش فعالی، علاوه بر این اختلال به مشکلات روانی دیگری نظیر افسردگی و یا اختلال دوقطبی مبتلا می شوند.

بیش فعالی یا ADHD شایع ترین اختلال رفتاری در سنین کودکی و بلوغ به حساب می آید به نحوی که حدود 3 تا 5 درصد از کودکان قبل از هفت سالگی به آن مبتلا می شوند. بیش فعالی بیشتر در دوران مدرسه برای کودکان اتفاق می افتد و با افزایش سن این اختلال بهبود نسبی پیدا می کند.

اما قبل از اینکه بخواهید به مرکز درمان مراجعه کنید باید ابتدا تشخیص دهید که آیا کودک شما بیش فعالی دارد یا خیر. معمولا تشخیص بیش فعالی کاری سخت و تخصصی بوده که نیازمند بررسی های کلینیکی و پیشرفته می باشد اما در گام نخست، والدین و آشنایان کودک می توانند با بررسی علائم اصلی، به تشخیص این علائم در کودک خود نزدیک شوند.

علائم بیش فعالی کودکان

• چیزهایی مانند خواندن را دوست ندارند، که نیاز به توجه دائمی دارند.
• در طول سال های تحصیلی، کودکان دارای بیش فعالی ممکن است دارای نمرات پایین تر، مشکلات مکرر انضباطی و نیاز به حضور در کلاس های آموزشی خاص داشته باشند.
• کودکان بسیار فعال هستند توجه بسیار محدودی دارند و بنابراین نمی توانند بر تحصیل تمرکز کنند.
• این کودکان جزئیات را فراموش کرده و بارها و بارهای کارهای شخصی خود را از دست می دهند.
• در اغلب موارد رفتارهای روانشناختی نظیر خشونت و قیام، ناسازگاری، قاچاق، مبارزه، رفتار تکانشی و خلق بد، دیده می شود.
• کودکان بسیار فعال هستند، بسیار حرکت می کنند و قادر به سکوت نیستند.
• این کودکان مشغول هستند و نمی توانند در صف ایستاده باشند.
• به عبارت دیگر، به نوبه خود دشوار است.
• علاوه بر ناآرامیهای شدید، آنها احساس فوری و اجبار به خرابکاری دارند.
• آنها اشیاء را شکسته یا پرتاب می کنند.
• کودکان همچنین کنجکاوی زیادی را نشان می دهند و نه تنها اسباب بازی هایشان را خراب می کنند، بلکه هر چیزی را که برای آنها در دسترس است را دستکاری می کنند.

علائم اجتماعی

• این کودکان به سرعت دچار اغراق و واکنش به کوچکترین محرک خارجی می شوند.
• به طور اجتماعی، کودکان بیش فعال تاثیر مثبتی بر روی دیگران ندارند و اغلب مورد انتقاد قرار می گیرند.
• آنها عزت نفس کم دارند و به دقت کم، اغلب اشتباه می کنند و انتقاد از دیگران را افزایش می دهند.
• اکثر دستورالعمل ها را دنبال نمی کنند.
• معمولا، این به ما یادآوری کلمات و اظهارات، و ما باید چیزی بگوئیم، چند بار برای آنها تکرار کردیم.
• ما همچنان به درمان بیش فعالی در کودکان مبتلا با نوروفیدبک ادامه می دهیم.

علت های ابتلا به بیش فعالی

هنوز محققین فعال در حوزه ی روانشناسی نتوانسته اند علت قطعی اختلال به بیش فعالی را پیدا کنند اما گمان می رود که جزو بیماری های چند عاملی با ریشه ژنتیکی و مرتبط با محیط باشد. بیش فعالی عموما از پدر به فرزند منتقل می شود و البته عوامل محیطی نیز می توانند این عارضه را تشدید کنند. بیش فعالی در پسران حدودا دو تا چهار برابر نسبت به دختران بیشتر شایع است. یکی دیگر از عوامل تاثیرگذار در بیش فعال شدن کودک، مشکلات تغذیه یا بهداشتی، روانی نوزاد در چهار هفته ی اول تولد می باشد و یا مصرف سیگار و الکل توسط مادر در دوران بارداری که می تواند کودک را در معرض خطر بیش فعالی قرار دهد.

تحقیقات ویرجینیا داگلاس در کانادا این عقیده را به وجود آورد که هسته اصلی مشکل این کودکان نقص در نگهداری توجه کنترل تکانه ها و نوسان برانگیختگی است. تا فعالیت بیش از حد، این پژوهش ها باعث شد که در چاپ سوم دفترچه آماری تشخیص بیماری های روانی، نام این بیماری به اختلال نقص توجه تغییر یابد.

نشانه های بیش فعالی

حدود سه دهه است که اختلال بیش فعالی با سه نشانه اصلی تعریف می شود. این سه نشانه عبارتند از کمبود توجه، بیش فعالی و تکانشگری. این ویژگی ها امروزه به دو مورد کاهش پیدا کرده اند: بیش فعالی و تکانشگری. علت حذف ویژگی نارسایی توجه آن است که نتایج پژوهش های متعدد نشان داده اند که این کودکان برخلاف تصور قبلی، به طور اساسی دارای کمبود توجه نیستند. بلکه کمبود توجه در آنان، اختلالی ثانویه است.

برای تشخیص اختلال بیش فعالی آزمون قطعی ای وجود ندارد اما اقدامات زیر می تواند نتیجه ای نسبتا دقیق و قطعی به شما بدهد:

• انجام آزمون های پزشکی برای رد کردن دلایل پزشکی شخص دارای علائم بیش فعالی
• جمع آوری اطلاعات شخص از قبیل مسائل پزشکی شخصی و خانوادگی و فرم های ثبت شده ی فرد در مدرسه
• انجام مصاحبه یا پرسشنامه برای اعضای خانواده، معلم ها و یا دیگر کسانی که کودک را به خوبی می شناسند
• استفاده از ملاک های تشخیص بیش فعالی در راهنمای تشخیص و آماری اختلالات روانی(DSM-5) که توسط انجمن روانپزشکی آمریکا به چاپ رسیده است
• انجام مقیاس های درجه بندی اختلال نقص توجه – بیش فعالی(ADHD) برای جمع آوری و ارزیابی اطلاعات کودک

مهمترین آزمون‌های تشخیص اختلال نقص توجه- بیش فعالی (ADHD)

• نقشه مغزی QEEG
• آزمون ارزیابی توجه و تمرکز کوتاه مدت COG
• بسته ارزیابی اختلال بیش فعالی- نقص توجه CANTAB
• آزمون ارزیابی توجه IVA

درمان های موثر در مرکز درمان بیش فعالی کودکان

روش درمان این بیماری می‌تواند روان درمانی یا دارویی به تنهایی یا ترکیبی از اقدامات دارویی با اقدامات روان‌درمانی باشد. درمان دارویی ADHD براساس داروهای محرک عصبی و غیر محرک استوار است. از جمله داروهای محرک داروی متیل فنیدیت (با نام تجاری قرص ریتالین) و دگزامفتامین است. داروهای غیرمحرک مانند آتوموکستین (مهارکننده بازجذب نوراپینفرین) و داروهای MAOIs می‌باشند.

درمان‌های غیردارویی این بیماری عبارتند از کاردرمانی، گفتار درمانی و درمان شناختی رفتاری، خانواده درمانی، مداخله در مدرسه، آموزش مهارتهای اجتماعی، آموزش مدیریت والدین، تی دی سی اس و نوروفیدبک است. همچنین اخیراً بهبود بیماری ADHD از طریق بازی با کودک (بازیِ درمانی) نیز در بین متخصصین رواج یافته‌است.بازی‌های درمانی اصول درمانی زیادی را دربرمی‌گیرند و به بچه‌ها کمک می‌کنند تا دربارهٔ مشکلاتشان گفتگو نمایند. همچنین به آن‌ها مهارت‌های ویژه شناختی و رفتاری را یاد می‌دهد. مثلاً بچه‌ای که مشکلات خودکنترلی دارد مهارت‌های مهم اجتماعی مثل رعایت نوبت، گوش دادن به صحبت دیگران، رعایت قوانین بازی و غیره را نیز در حین بازی یادمی‌گیرد.

ریز خدمات کلینیک درمان بیش فعالی

درمان اختلال کم توجهی بیش فعالی (ADHD) می تواند به تسکین علائم کمک کند و مشکل را در زندگی روزمره بسیار کمتر کند. ADHD را می توان با استفاده از دارو یا درمان درمان کرد، اما ترکیبی از هر دو اغلب بهترین است.

درمان معمولاً توسط یک متخصص، مانند یک متخصص اطفال یا روانپزشک ترتیب داده می شود، اگرچه ممکن است این وضعیت توسط پزشک عمومی نظارت شود.

دارودرمانی اختلال بیش فعالی

5 نوع دارو برای درمان ADHD دارای مجوز هستند:

• متیل فنیدات
• لیسدگزامفتامین
• دگزامفتامین
• اتوموکستین
• گوانفاسین

این داروها درمان دائمی برای ADHD نیستند، اما ممکن است به فردی که این بیماری را دارد کمک کند بهتر تمرکز کند، کمتر تکانشگر باشد، احساس آرامش کند و مهارت‌های جدید را یاد بگیرد و تمرین کند.

برخی از داروها را باید هر روز مصرف کرد، اما برخی را می توان فقط در روزهای مدرسه مصرف کرد. گاهی اوقات وقفه های درمانی برای ارزیابی اینکه آیا دارو هنوز مورد نیاز است یا خیر توصیه می شود.

اگر تا بزرگسالی مبتلا به ADHD تشخیص داده نشد، پزشک عمومی و متخصص می توانند در مورد داروها و درمان هایی که برای شما مناسب هستند صحبت کنند.

اگر برای شما یا فرزندتان یکی از این داروها تجویز شود، احتمالاً در ابتدا دوزهای کمی به شما داده می شود که ممکن است به تدریج افزایش یابد. شما یا فرزندتان باید برای معاینات منظم به پزشک عمومی مراجعه کنید تا مطمئن شوید که درمان به طور موثر کار می کند و علائم عوارض جانبی یا مشکلات را بررسی کنید.

مهم است که پزشک عمومی را از هر گونه عوارض جانبی مطلع کنید و اگر احساس می کنید باید درمان را متوقف کنید یا تغییر دهید، با آنها صحبت کنید.

متخصص شما درباره مدت زمانی که باید درمان خود را مصرف کنید صحبت خواهد کرد، اما در بسیاری از موارد، درمان تا زمانی که کمک کننده باشد ادامه می یابد.

متیل فنیدیت

متیل فنیدیت رایج ترین داروی مورد استفاده برای ADHD است. این دارو به گروهی از داروها به نام محرک ها تعلق دارد که با افزایش فعالیت در مغز، به ویژه در مناطقی که در کنترل توجه و رفتار نقش دارند، کار می کنند.

متیل فنیدیت ممکن است به بزرگسالان، نوجوانان و کودکان بالای 5 سال مبتلا به ADHD ارائه شود.

این دارو را می‌توان به صورت قرص‌های رهش فوری (دوزهای کوچک ۲ تا ۳ بار در روز مصرف کرد) یا به‌صورت قرص‌های با رهش اصلاح‌شده (یک بار در روز در صبح مصرف می‌شود و دوز آن در طول روز آزاد می‌شود).

عوارض جانبی رایج متیل فنیدیت عبارتند از:

• افزایش اندک فشار خون و ضربان قلب
• از دست دادن اشتها، که می تواند منجر به کاهش وزن یا افزایش وزن ضعیف شود
• مشکل خواب
• سردرد
• معده درد
• احساس پرخاشگری، تحریک پذیری، افسردگی، اضطراب یا تنش

لیسدگزامفتامین

لیسدگزامفتامین دارویی است که قسمت های خاصی از مغز را تحریک می کند. تمرکز را بهبود می بخشد، به تمرکز توجه کمک می کند و رفتار تکانشی را کاهش می دهد.

اگر حداقل 6 هفته درمان با متیل فنیدات کمکی نکرده باشد، ممکن است به نوجوانان و کودکان بالای 5 سال مبتلا به ADHD ارائه شود.

به بزرگسالان ممکن است به جای متیل فنیدات، لیزدگزامفتامین به عنوان داروی انتخاب اول ارائه شود.

لیسدگزامفتامین به شکل کپسول، یک بار در روز مصرف می شود.

عوارض جانبی شایع لیسدگزامفتامین عبارتند از:

• کاهش اشتها، که می تواند منجر به کاهش وزن یا افزایش وزن ضعیف شود
• پرخاشگری
• خواب آلودگی
• سرگیجه
• سردرد
• اسهال
• حالت تهوع و استفراغ

دگزامفتامین

دگزامفتامین مشابه لیسدگزامفتامین است و به همان روش عمل می کند. ممکن است به بزرگسالان، نوجوانان و کودکان بالای 5 سال مبتلا به ADHD ارائه شود.

دگزامفتامین معمولاً به صورت قرص 2 تا 4 بار در روز مصرف می شود، اگرچه محلول خوراکی نیز موجود است.

عوارض جانبی رایج دگزامفتامین عبارتند از:

• کاهش اشتها
• نوسانات خلقی
• تحریک و پرخاشگری
• سرگیجه
• سردرد
• اسهال
• حالت تهوع و استفراغ

اتوموکستین

اتوموکستین با سایر داروهای ADHD متفاوت عمل می کند.

این یک مهارکننده انتخابی بازجذب نورآدرنالین (SNRI) است، به این معنی که مقدار یک ماده شیمیایی در مغز به نام نورآدرنالین را افزایش می دهد.

این ماده شیمیایی پیام‌هایی را بین سلول‌های مغز ارسال می‌کند و افزایش آن می‌تواند به تمرکز و کنترل تکانه‌ها کمک کند.

در صورت عدم امکان استفاده از متیل فنیدیت یا لیسدگزامفتامین، اتوموکستین ممکن است به بزرگسالان، نوجوانان و کودکان بالای 5 سال ارائه شود. همچنین در صورت تایید علائم ADHD، برای بزرگسالان مجاز است.

اتوموکستین به شکل کپسول، معمولا یک یا دو بار در روز مصرف می شود.

عوارض جانبی رایج اتوموکستین عبارتند از:

• افزایش اندک فشار خون و ضربان قلب
• حالت تهوع و استفراغ
• معده درد
• مشکل خواب
• سرگیجه
• سردرد
• تحریک پذیری
• اتوموکستین همچنین با برخی از عوارض جانبی جدی تری مرتبط است که باید مراقب آنها بود، از جمله افکار خودکشی و آسیب کبدی.

اگر شما یا فرزندتان در حین مصرف این دارو احساس افسردگی یا خودکشی کردید، با پزشک خود صحبت کنید.

گوانفاسین

گوانفاسین در بخشی از مغز برای بهبود توجه عمل می کند و همچنین فشار خون را کاهش می دهد.

اگر امکان پذیر نباشد، ممکن است به نوجوانان و کودکان بالای 5 سال پیشنهاد شود

می توانید از متیل فنیدیت یا لیسدگزامفتامین استفاده کنید.

گوانفاسین معمولاً به صورت قرص یک بار در روز، صبح یا عصر مصرف می شود.

عوارض جانبی رایج عبارتند از:

• خستگی یا خستگی
• سردرد
• درد شکم
• خشکی دهان

درمان غیردارویی ADHD

علاوه بر مصرف دارو، درمان های مختلف می تواند در درمان ADHD در کودکان، نوجوانان و بزرگسالان مفید باشد. درمان همچنین در درمان مشکلات اضافی، مانند اختلالات سلوک یا اضطراب، که ممکن است با ADHD ظاهر شود، موثر است.

در اینجا برخی از درمان هایی که ممکن است مورد استفاده قرار گیرند، آورده شده است.

آموزش روانی برای کودکان بیش فعال توسط متخصص بیش فعالی

آموزش روانی به این معنی است که شما یا فرزندتان تشویق خواهید شد تا در مورد ADHD و اثرات آن صحبت کنید. این می تواند به کودکان، نوجوانان و بزرگسالان کمک کند تا تشخیص ADHD را درک کنند و به شما کمک کند تا با این بیماری کنار بیایید و زندگی کنید.

رفتار درمانی در کلینیک درمان بیش فعالی

رفتار درمانی برای مراقبان کودکان مبتلا به ADHD حمایت می کند و ممکن است معلمان و والدین را نیز درگیر کند. رفتار درمانی معمولاً شامل مدیریت رفتار است که از سیستمی از پاداش‌ها برای تشویق فرزندتان برای کنترل ADHD خود استفاده می‌کند.

اگر فرزند شما ADHD دارد، می توانید انواع رفتارهایی را که می خواهید تشویق کنید، مانند نشستن پشت میز برای غذا خوردن، شناسایی کنید. سپس به فرزند شما نوعی پاداش کوچک برای رفتار خوب داده می شود.

برای معلمان، مدیریت رفتار شامل یادگیری نحوه برنامه ریزی و ساختار فعالیت ها و تشویق و تشویق کودکان برای پیشرفت حتی بسیار کم است.

برنامه های آموزشی و تربیتی والدین

اگر فرزندتان ADHD دارد، برنامه‌های آموزشی و آموزشی ویژه والدین می‌تواند به شما کمک کند تا روش‌های خاص صحبت کردن با فرزندتان را بیاموزید و برای بهبود توجه و رفتار با او بازی کنید.

همچنین ممکن است قبل از تشخیص رسمی ADHD فرزندتان، آموزش والدین به شما پیشنهاد شود.

این برنامه ها معمولاً در گروه های حدوداً 10 تا 12 نفره والدین تنظیم می شوند. یک برنامه معمولاً شامل 10 تا 16 جلسه است که هر جلسه حداکثر 2 ساعت طول می کشد.

ارائه یک برنامه آموزشی و آموزشی به والدین به این معنی نیست که شما والدین بدی بوده اید – هدف آن آموزش مدیریت رفتار به والدین و مراقبان است و در عین حال اعتماد به توانایی شما برای کمک به فرزندتان و بهبود روابطتان را افزایش می دهد.

آموزش مهارت های اجتماعی

آموزش مهارت‌های اجتماعی شامل شرکت در موقعیت‌های ایفای نقش به فرزند شما می‌شود و هدف آن این است که به او بیاموزد چگونه در موقعیت‌های اجتماعی رفتار کند، با یادگیری اینکه چگونه رفتارش بر دیگران تأثیر می‌گذارد.

درمان شناختی رفتاری (CBT)

CBT یک روش گفتار درمانی است که می تواند به شما در مدیریت مشکلاتتان با تغییر طرز فکر و رفتارتان کمک کند. یک درمانگر سعی می کند احساس شما یا فرزندتان را در مورد یک موقعیت تغییر دهد که به نوبه خود رفتار آنها را تغییر می دهد.

CBT را می توان با یک درمانگر به صورت فردی یا گروهی انجام داد.

سایر درمان های ممکن

راه‌های دیگری برای درمان ADHD وجود دارد که برخی از افراد مبتلا به این بیماری مفید هستند، مانند حذف برخی غذاها و مصرف مکمل‌ها. با این حال، هیچ مدرک محکمی برای این کار وجود ندارد، و نباید بدون توصیه پزشکی اقدام به انجام آنها کرد.

رژیم غذایی

افراد مبتلا به ADHD باید یک رژیم غذایی سالم و متعادل داشته باشند. قبل از مشورت با پزشک، غذاها را قطع نکنید.

برخی از افراد ممکن است متوجه ارتباط بین انواع غذا و بدتر شدن علائم ADHD شوند. اگر اینطور است، یادداشتی از آنچه می خورید و می نوشید و رفتارهای بعدی را یادداشت کنید. در مورد این موضوع با یک پزشک عمومی صحبت کنید، که ممکن است شما را به یک متخصص تغذیه (یک متخصص مراقبت های بهداشتی که در تغذیه متخصص است) ارجاع دهد.

مکمل ها

برخی از مطالعات نشان داده‌اند که مکمل‌های اسیدهای چرب امگا 3 و امگا 6 ممکن است برای افراد مبتلا به ADHD مفید باشد، اگرچه شواهدی که از این موضوع حمایت می‌کنند بسیار محدود است.

توصیه می شود قبل از استفاده از مکمل ها با پزشک عمومی صحبت کنید، زیرا برخی از آنها می توانند به طور غیرقابل پیش بینی با دارو واکنش نشان دهند یا اثربخشی آن را کاهش دهند.

همچنین باید به خاطر داشته باشید که برخی از مکمل ها را نباید طولانی مدت مصرف کرد، زیرا می توانند به سطوح خطرناکی در بدن شما برسند.

نکاتی برای والدین

اگر والدین کودک مبتلا به ADHD هستید:

• مطمئن شوید که پزشک عمومی یا متخصص به شما کمک می کند تا تفاوت بین ADHD و هر مشکل دیگری که ممکن است فرزندتان داشته باشد را درک کنید
• به این فکر کنید که چه کسی باید در مورد ADHD کودک شما بداند، مانند مدرسه یا مهد کودک
• عوارض جانبی هر دارویی را که فرزندتان مصرف می کند و آنچه باید مراقب آن باشید را بیابید
• آشنایی با افراد در گروه‌های حمایتی محلی می‌تواند از احساس انزوا جلوگیری کند و به شما کمک کند تا با آن مقابله کنید

مراکز درمان بیش فعالی در تهران

 درصورت اشتراک علائم بین بیش فعالی و مشکلات پزشکی، آزمایش های پزشکی لازم را انجام دهید و اگر مشکل پزشکی وجود نداشت به یک مرکز درمان مراجعه کنید.

ما در مرکز روانشناسی ذهن آرا، متخصصین با تجربه ای را برای تشخیص، ارزیابی و درمان بیش فعالی به کار گرفته ایم. کودک شما، توسط متخصص مورد ارزیابی قرار می گیرد و در صورت نیاز، تست ها و آزمون های لازم از کودک گرفته می شود. در مرحله ی بعد گزارش آزمون ها و تست های انجام شده به متخصص درمان ارجاع داده می شود و متخصص با توجه به این نتایج و هم چنین بررسی های انجام شده، روند درمانی مشخصی را آغاز می کند.

این درمان می تواند یکی از درمان های کاردرمانی، گفتار درمانی، درمان های شناختی، بازی درمانی، استفاده از دستگاه های تی دی سی اس و نوروفیدبک و یا درصورت نیاز ترکیبی از این درمان ها باشد. در مرکز ذهن آرا، تیم با تجربه ای از متخصصان کودک مشغول فعالیت هستند و تجربه ی بالایی در درمان بیش فعالی دارند. پس می توانید روی ما حساب کنید.