مشاوره تربیت فرزند، مشاوره کودک و نوجوان

در این مقاله از سایت مشاوره باما نکات مهم در مورد تربیت فرزند را به شما آموزش می دهیم:

تربیت فرزند یکی از دشوارترین و در عین حال لذت بخش‌ترین کارهای دنیاست. کاری که شاید کمترین آمادگی برای انجام آن را داشته باشید. در این مقاله از مشاوره باما به 9 نکته‌ اساسی که والدین در تربیت کودک و فرزندان خود باید مورد توجه قرار دهند می پردازیم. این نکات به شما کمک می‌کند در مقام پدر یا مادر، احساس رضایت بیشتری نسبت به رفتار بچه های خود داشته باشید.

مشاوره تربیت فرزند، مشاوره کودک و نوجوان

نقش عزت ‌نفس در تربیت فرزندان

کودکان وقتی خود را از دریچه‌ی چشم پدر و مادر می‌بینند، درک‌ و شناخت بهتری نسبت به دنیای پیرامون پیدا می‌کنند. کودکان‌ لحن صدا، زبان بدن‌ و احساسات والدین خود را درک می‌کنند. حرف‌ها و کارهای شما در مقام پدر و مادر، بیش از هر چیز دیگر، در رشد و تقویت عزت ‌نفس و اعتماد به نفس کودکان مؤثر است.

تشویق کودک پس از اتمام وظایف و تکالیفش ( هرچقدر هم کار کودک کوچک باشد) باعث افزایش عزت نفس در کودک می‌شود؛ فرصت دادن به کودک برای انجام کارها به‌صورت مستقل باعث می‌شود، کودک احساس توانمندی و قدرت بیشتری کند. در مقابل، رفتار دستوری با کودک یا مقایسه فرزند خود با کودکی دیگر، اگر به شیوه‌ای تحقیر آمیز صورت پذیرد، باعث احساس بی‌ارزش بودن در کودک می‌شود.

در حین صحبت با کودک از کلمات کلیشه‌ای استفاده نکنید. با گوشه و کنایه با کودکان حرف نزنید. جمله‌هایی مثل « چه‌کار احمقانه‌ای انجام دادی!» یا « از برادر کوچکترت هم بچه‌گانه‌تر رفتار می‌کنی!»، درست به اندازه یک آسیب جسمی، به بهداشت روانی کودک صدمه می‌زند. در انتخاب واژه‌ها و کلمات، نهایت دقت و دلسوزی را بکار ببرید. اجازه دهید کودک‌ بداند هر انسانی ممکن است گاهی اشتباه کند. کودک باید بداند، حتی اگر رفتارش را دوست نداشته باشید، باز هم عاشقش هستید.

روش تربیتی ایجاد انگیزه در فرزندان

آیا تاکنون به این فکر کرده‌اید، چند بار به رفتار کودک‌ خود واکنش تند نشان داده‌اید؟ شاید بیشتر از آن‌که به تشویق کودک خود توجه کرده‌اید، او را تحقیر و تنبیه کرده‌اید. اگر مدیری بااین‌همه رویکردهای منفی، هرچند به‌حق، با زیردستانش برخورد کند، چه فکری درباره‌اش می‌کنید؟

مؤثرترین روش تقویت عزت نفس در کودکان این است که خوبی‌های کودک‌ خود را ببینید. به‌عنوان‌مثال بگویید: « بدون این‌که به تو بگویم، خودت تخت‌خوابت را مرتب کردی، فوق‌العاده است!» یا« بازی تو با خواهرت را دیدم، خیلی باحوصله بودی!». در طولانی‌مدت، جمله‌های این‌چنینی، بیشتر از دستورهای تکراری، رفتارهای مثبت در کودکان را تقویت می‌کند.

هرروز، به دنبال بهانه‌ای برای تشویق کودک خود باشید. در جایزه دادن به کودکان دست‌ودل‌باز باشید: عشق شما به کودک، درآغوش‌گرفتن و تحسین‌کردن او در تربیت فرزند معجزه می‌کند. با این اقدامات مثبت، خیلی زود می‌بینید بیشتر رفتارهای خوب موردنظرتان را در کودک پرورش داده‌اید.

در تربیت فرزند خود مقررات و محدودیت‌هایی گذاشته و به آن‌ها پایبند باشید

حفظ نظم و پیروی از مقرارات در هر جا و هر خانواده ای لازم است. هدف از آموزش نظم به کودکان این است که فرزندان رفتار قابل قبولی داشته و بر رفتار خود مسلط شوند. کودکان ممکن است بخواهند از محدودیت‌هایی که برای آن‌ها در نظر گرفته‌اید عبور کنند، اما برای این‌که در آینده به افراد مسئولیت‌پذیری تبدیل شوند، به این محدودیت‌ها و مقررات نیاز دارند.

اعمال مقررات به کودکان کمک می‌کند، انتظاراتی که والدین از آن‌ها دارند را بهتر دریابند و کنترل بر رفتار خود را تقویت کنند. برخی قوانین مثل: تماشای تلویزیون بعد از انجام تکالیف، کتک‌کاری ممنون، فحش و شوخی خطرناک ممنوع.

شاید به‌عنوان والدین بخواهید عواقب و پیامدهای بد رفتاری کودکان را برای تربیت فرزند خود تعریف کنید. مثلاً عواقب بدرفتاری کودک را با محرومیت او از فعالیت دلخواهش اعمال کنید. اشتباه خیلی از پدر و مادرها در تربیت فرزندان این است که پیامدهای رفتاری کودک را قاطعانه اعمال نمی‌کنند.

وقتی یک روز به قوانین پایبند هستید و روز دیگر به این قوانین بی توجه هستید، نمی‌توانید کودک‌ را مقید به پیروی از قوانین کنید. با یک سبک فرزند پروری قاطعانه در اجرای قوانین می‌توانید چیزی را که از کودک انتظار دارید، به او یاد بدهید.

برای تربیت صحیح فرزند وقت کافی بگذارید

اغلب، به‌سختی موقعیتی پیش می‌آید که پدر و مادر در کنار فرزندان خود به صرف غذا بپردازند. باید بدانید بچه‌ها، در دنیا چیزی مهمتر از حضور در کنار والدین و  مورد توجه و محبت آنها قرار گرفتن ندارند. هر روز صبح، ده دقیقه زودتر بیدار شوید و با کودک‌ خود صبحانه بخورید، یا بعد از شام ظرف‌های نشسته را رها کنید و با کودک‌ خود مدتی قدم بزنید.

کودکانی که توسط والدین خود مورد بی توجهی قرار بگیرند، اغلب، رفتارهای نامناسبی از خود نشان می‌دهند تا از طریق بدرفتاری توجه والدین خود را جلب کنند. بسیاری از متخصصان در حوزه روانشناسی و مشاوره کودک اختصاص زمان معینی برای توجه به کودک را برای رشد و تربیت فرزندان بسیار مؤثر می‌دانند.

هر هفته،« یک شب» را به کودکان خود اختصاص داده و به آنها اجازه ‌دهید در تصمیم‌گیری های شما مشارکت داشته باشند. به راه‌های برقراری ارتباط با کودک خود فکر کنید: یادداشت یا چیز خاصی در جعبه‌ی غذایش بگذارید.

به نظر می‌رسد نوجوانان در مقایسه با بچه‌های کوچک‌تر، کمتر به توجه پدر و مادر خود نیاز دارند. چون موقعیت‌های کمتری برای با هم بودن والدین و نوجوان وجود دارد. وقتی نوجوان میل دارد با پدر و مادر خود حرف بزند یا در فعالیت خانوادگی شرکت‌ کند، والدین باید نهایت تلاش‌ خود را برای توجه به فرزندان به کار گیرند.

تماشای برنامه تلویزیونی، انجام بازی یا شرکت در هر فعالیت های تفریحی همراه با نوجوان باعث ایجاد مهر و محبت متقابل بین فرزند و والدین می‌شود. این گفتگوها همچنین باعث ایجاد شناخت بیشتر روحیات فرزند توسط والدین می‌گردد.

اگر پدر و مادر پرمشغله‌ای هستید، احساس گناه نکنید. کارهای کوچک زیادی هست که می‌توانید برای تربیت فرزند خود انجام بدهید: ذرت ‌بوداده درست کنید، کارت بازی کنید، باهم در خیابان قدم بزنید و مغازه‌ها را نگاه کنید. همین کارهای کوچک در ذهن کودکان اثرات مثبتی برجای خواهند گذاشت.

الگوی رفتاری خوبی برای فرزندان باشید

نقش الگوی رفتاری والدین در تربیت کودک بر هیچکس پوشیده نیست. کودکان با مشاهده رفتار پدر و مادر خود یاد می‌گیرند، چطور باید رفتار کنند. کودکان هرچه کوچک‌تر باشند، نکات بیشتری از رفتار والدین خود یاد می‌گیرند. قبل از این‌که در مقابل فرزند خود داد بزنید یا عصبانی شوید، به این نکته فکر کنید: آیا دوست دارید وقتی کودک شما عصبانی شد، این‌طور با دیگران برخورد کند؟

فراموش نکنید کودک‌ همواره شمارا زیر نظر دارد. تحقیقات روانشناسی اخیر نشان داده‌ است کودکان پرخاشگر که دیگران را کتک می‌زنند، اغلب این رفتار پرخاشگری را در خانه یا از دیگران الگوسازی کرده‌اند.

الگوی رفتارهایی باشید که دوست‌دارید در کودک‌ خود ببینید. مانند احترام، دوستی و عشق‌ورزی، صداقت، مهربانی، صبر و تحمل. رفتار متواضع و مؤدبانه‌ای را در مقابل کودکان از خود نمایش‌ دهید.  بی‌چشم‌داشت، کاری برای دیگران انجام دهید. از دیگران بابت خوبی‌هایشان قدردانی و تعریف و تمجید کنید. فراتر از همه‌ی این‌ها، طوری با کودک‌‌ رفتار کنید که دوست‌دارید دیگران با شما رفتار کنند.

برقراری ارتباط صحیح با فرزند الویت شما باشد

نباید انتظار داشته‌باشید، چون شما در مقام پدر یا مادر از کودک خود کاری درخواست کرده‌اید، کودک مطابق میل شما رفتار کند. باید دانست، کودکان هم به اندازه‌ بزرگ‌سالان از والدین خود انتظار توضیح و دلیل دارند.

اگر برای توضیح‌ به کودک خود وقت نگذاریم، کودک در درک ارزش‌ها و انگیزه های تربیتی والدین دچار مشکل می ‌شود. والدینی که با کودک خود منطقی بحث می‌کنند، اجازه‌ می‌دهند کودک به روشی منطقی و دور از تعصب رفتارهای صحیح را یاد بگیرند.

در تربیت فرزند خواسته‌ها و انتظارات خود را خیلی روشن و واضح بیان کنید. اگر مشکلی هست، آن را به کودک توضیح دهید، احساسات خود را بیان کنید و از کودک بخواهید همراه شما به دنبال راه‌حل مسئله باشد. پیامدهای رفتاری کودک را به او یادآوری کنید.

به کودک گزینه‌های مختلفی برای انتخاب پیشنهاد دهید و نظرات کودک را نیز بشنوید. با کودک خود مذاکره کنید. کودکانی که در تصمیم‌گیری‌های خانواده شرکت می‌کنند، انگیزه و اعتماد به نفس بالاتری دارند.

منعطف باشید و روش تربیت فرزند خود را متعادل کنید

اگر اغلب از رفتار کودک‌ خود دلخور هستید، شاید به این دلیل است انتظارات غیرمعقولی از کودک خود دارید. پدر و مادرهایی که مدام به فرزند خود دستور می‌دهند( به‌طور مثال، بچه‌ی من الان، باید به کلاس زبان برود)، بهتر است درباره‌ این موضوع بیشتر مطالعه کنند یا با پدر و مادرهای با تجربه یا یک روانشناس کودک صحبت ‌کنند.

محیط اطراف بر رفتار کودک شما تأثیر زیادی دارد، بنابراین، شاید با تغییراتی در محیط خانه منجر به تغییر رفتار کودک خود شوید. به‌عنوان‌مثال، اگر مدام به کودک دو ساله خود « نه» می‌گویید، بهتر است محیط اطراف کودک را تغییر دهید تا شیطنت‌های او را محدود کنید. این کار از احساس نارضایتی فرزند و والدین می‌کاهد.

هم‌زمان با رشد کودک شما هم باید روش تربیت فرزند خود را تغییر دهید.  روش تربیت کودک نوپا با روش تربیت کودک سه ساله متفاوت است. اما نوجوانان بیشتر از این‌که از پد رو مادرشان الگوی رفتاری بگیرند، از دوستان‌شان الگوسازی می‌کنند.

با این‌وجود، درحالی‌که استقلال بیشتری به فرزند نوجوان خود‌ می‌دهید، همچنان آن‌ها را راهنمایی کنید، از آن‌ها حمایت کنید و قوانین و مقرراتی برای کنترل فرزندان وضع کنید. از هر فرصتی برای برقراری ارتباط با فرزند نوجوان خود استفاده کنید!

در تربیت فرزندان عشق بی‌قیدوشرط خود را ابراز کنید

شما در مقام پدر و مادر، وظیفه‌دارید کودک خود را اصلاح و هدایت کنید. اما شیوه بیان خواسته‌ها و انتظارات والدین از فرزندان تأثیر مهمی در میزان فهم و درک کودک در عمل به این خواسته‌ها دارد.

وقتی لازم است با کودک خود برخورد کنید از روش تربیتی انتقاد، مقصریابی یا سرزنش کودک اجتناب کنید. این کار باعث کاهش عزت ‌نفس در کودک می شود و به احساس رنجش کودک منجر شود.

در عوض، حتی وقتی به‌تندی با کودکان خود برخورد می‌کنید، به آن‌ها روحیه دهید. به کودکان بیاموزید اگرچه در تربیت و اصلاح رفتار آن‌ها جدی و مقتدر هستید اما همیشه آن‌ها را دوست دارید و عشق شما به آن‌ها بی‌قیدوشرط است.

نیازها و محدودیت‌های خود را در مقام پدر و مادر بشناسید

لازم است به‌عنوان پدر و مادر بپذیرید، شما هم کامل و بی‌نقص نیستید. شما هم در مقام رئیس خانواده احتمالاً دارای نقاط قوت و ضعفی هستید. توانایی‌های خود را بشناسید؛ مثلاً “من مادری هستم که به فرزند خود عشق می‌ورزم و تمام وقت خود را وقف تربیت فرزندان کرده‌ام”. نقاط ضعف‌ خود را اصلاح کنید مثلاً بگویید “من به عنوان یک پدر باید بیشتر به قوانین خانواده پایبند باشم”. تلاش کنید انتظارات معقولی از کودک ، همسر و خود داشته‌باشید. مجبور نیستید پاسخی برای همه پرسش‌ها در خانه داشته‌باشید. بر خود سخت نگیرید و خود را سرزنش نکنید.

تلاش کنید تربیت فرزندان را به‌عنوان وظیفه‌ای قابل‌کنترل و مدیریت بدانید. به‌جای آن‌که در یک‌زمان، به همه‌ امور بپردازید، سعی کنید توجه خود را معطوف موضوعاتی کنید که در زندگی از اولویت بیشتری برخوردارند. گاهی به احساس خستگی خود توجه کنید. گاهی از مسئولیت فرزند پروری خود فاصله بگیرید و زمانی را به کارهایی اختصاص دهید که شمارا در مقام یک انسان( یا زوج ) خوشحال می‌کند.

توجه به نیازها و علایق شخصی خود، شمارا خودخواه نمی‌کند بلکه نشانه آن است که به سلامت روانی و جسمی خود اهمیت می‌دهید و این یک الگوی رفتاری ارزشمند و مهم در ذهن کودکان باقی خواهد ماند.

امتیاز دهید.
ارسال یک پاسخ

آدرس ایمیل شما منتشر نخواهد شد.


The reCAPTCHA verification period has expired. Please reload the page.